Dworce kolejowe, w latach świetności kolei, przeżywały olbrzymi rozkwit. Życie wielu ludzi uzależnione było właśnie od kolei. Działo się tak z różnych powodów, głównie z powodu dojazdu do pracy oraz do domu z pracy.
W ówczesnym czasie dworce odznaczały się pięknym wyglądem, czystością, zachwycały architekturą. Jednak jak to wygląda dzisiaj?
W obecnych czasach, gdy życie rządzi komunikacja samochodowa, ludzie wciąż używają kolei do dojazdów na uczelnie czy do pracy. W dużych miastach ciekawie rozwinięta jest kolej podmiejska, która pozwala na szybkie dotarcie do pracy bez konieczności wsiadania do autobusów, które są załadowane do granic możliwości. W pociągu natomiast można usiąść, nie trzeba marznąć w okresie zimowym. W okresie letnim, wiele młodych osób jeździ pociągami nad morze czy w góry. Głównie z powodu niskiej ceny biletów.
Jednak sam moment oczekiwania na pociąg czy przejście przez dworzec nie należy obecnie do przyjemności, głównie z powodu zaniedbanych dworców, na których roi się od osób bezdomnych. Aktualnie Polskie Koleje Państwowe wzięły się za remonty największych i najważniejszych dworców kolejowych w Polsce. Głównie w miastach, które będą gospodarzami Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku.
Pomimo zaniedbania budynków dworców, warto jednak poznać ich historię, jak służyły ludności, jak powstawały.
Katowice
Katowice są jednym z największych miast na terenie Górnego Śląska z liczbą ponad 308 tysięcy mieszkańców stanowi 10. miasto w Polsce pod względem ilości mieszkańców. Jest to również jeden z największych węzłów kolejowych w Polsce dotyczący zarówno przewozu osób, jak i towarów.
Katowice posiadają osiem dworców kolejowych na terenie całego miasta, jednak najbardziej znanym dworcem jest Dworzec Główny, znajdujący się w ścisłym centrum miasta. Niekoniecznie dobrą sławę przyniosła mu bardzo zaniedbana i stara fasada budynku, jak również przebywanie na nim osób bezdomnych i narkomanów. Ale jest on również doceniony przez organizacja zajmujące się zabytkami, takie jak np. UNESCO.
Wrocław Główny
Dworzec Wrocław Główny jest największym dworcem kolejowym znajdującym się w tym mieście. Jego historia sięga 1855 roku, gdy rozpoczęła się jego budowa. Początkowo znajdował się na skraju miasta, jednak wraz z rozrostem i rozwojem Wrocławia, jego położenie się zmieniło. Dzięki temu wychodząc z pociągu we Wrocławiu, można cieszyć się pobytem w centrum miasta. W okolicach dworca znajduje się postój taksówek oraz autobusów, co pozwala na szybką komunikację w głąb miasta.
W I połowie roku 2010 ma rozpocząć się kapitalny remont dworca. Jest to ściśle związane z organizacją przez Wrocław Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej.
Wrocław, jako jedyne miasto w Europie, posiada swoje własne kino dworcowe, które działa aktualnie pod nadzorem Akademickich Centrów Filmowych.
Jest to również dworzec, na którym zobaczyć można płytę pamiątkową odsłoniętą przez sławnego reżysera, Andrzeja Wajdę. Upamiętnia ona tragiczną śmierć pod kołami pociągu aktora Zbigniewa Cybulskiego, który wracając z planu zdjęciowego, próbował wskoczyć do ruszającego pociągu. Miało to miejsce 8 stycznia 1967 roku.
Warszawa Centralna
Warszawa, będąc stolica Polski zobowiązana jest do posiadania jak najlepszych połączeń komunikacyjnych z resztą kraju oraz z miastami, które znajdują się za granicą. Wszystko to, aby umożliwić turystom przyjazd do Polski. Zwłaszcza, że obecnie panuje trend na podróże pociągami, szczególnie wśród ludzi młodych.
Dworzec Centralny, znajdujący się w Warszawie jest największym w tym mieści. Ulokowany został w Śródmieściu przy Alejach Jerozolimskich u zbiegu alei Jana Pawła II oraz ulicy Emilii Plater. Ta lokalizacja pozwala przyjezdnym na wyjście z pociągu w ścisłym centrum stolicy Polski. Pod nim znajduje się tunel średnicowy, dzięki któremu w szybki i łatwy sposób dostać się można do stacji Warszawa Wschodnia oraz Warszawa Zachodnia. Posiada on najwyższą kategorię wg kategoryzacji Polskich Kolei Państwowych.
Warszawa Wschodnia
Dworzec Warszawy Wschodniej jest zaraz obok Dworca Centralnego, największym dworcem w Warszawie. Obsługuje on wszystkie połączenia przejeżdżające przez Warszawę Centralną, co czyni go równie ruchliwym, co jeden z największych dworców kolejowych w Polsce.
Historia tego dworca sięga roku 1866, w którym to powstał.
Dzięki swojemu położeniu, można łatwo dostać się do postoju taksówek, dworca autobusowego czy też za pomocą tunelu do Dworca Centralnego lub znajdującego się obok niego największego centrum handlowego w Polsce – Złotych Tarasów.
Po okresie wojennym, budynek dworca został od nowa wybudowany wraz z Pragą Północną, w której się znajduje. Zmodernizowane zostały tory kolejowe, powstał zespół handlowo-usługowy. Warto również zauważyć, że do momentu oddania do użytku Dworca Centralnego, budynek tego dworca był najnowocześniejszym oraz jednym z najbardziej nowoczesnych budynków tego typu w Warszawie.
Kraków Główny
Stacja Kraków Główny jest najważniejszą na terenie Krakowa. Obsługuje pociągi pasażerskie wszystkich rodzajów. Posiada on najwyższą kategorię A, przyznaną przez Polskie Koleje Państwowe.
Historia dworca sięga roku 1844, gdy zaczęła się jego budowa w stylu neogotyckim. Jego autorem jest Peter Rosenbaum. Swego czasu przed dworcem znajdowały się piękne ogrody, które jednak z czasem usunięto na rzecz powiększenie budynku dworca. Dopiero w latach 90. XIX wieku zostały zbudowane przejścia podziemne, za pomocą których można w szybki i łatwy sposób dostać się na perony. Aktualnie dworzec jest w ostatnich etapach prac modernizacyjnych, dzięki którym będziemy mógł zostać najnowocześniejszym obiektem tego typu w Polsce.
Obecnie kierując się podziemnymi wyjściami z peronów można od razu przejść do Galerii Krakowskiej, przy której znajdują się pętle autobusowe i przystanki tramwajowe, które prowadzą do ścisłego centrum Krakowa oraz do najważniejszych obiektów turystycznych oraz do uniwersytetów.
Gdynia Główna
Do niedawna, każdy znał ten dworzec pod nazwą Gdynia Główna Osobowa. Pomimo zmiany nazwy, wiele osób wciąż go w ten sposób nazywa. Jest to jeden z największych dworców kolejowych w Polsce, a dodatkowo posiada kategorię A przyznaną przez Polskie Koleje Państwowe.
Pierwszy budynek powstawał w latach 1923-1926, a jego konstruktorem był Romuald Miller. Z powodu olbrzymich zniszczeń, jakie przyniosła II wojna światowa, budynek został odbudowany w latach pięćdziesiątych, natomiast jego kolejnym projektantem był profesor Wacław Tomaszewski.
Wychodząc z dworca podróżni w szybki sposób dostają się na pętlę trolejbusową oraz dworzec autobusowy, które znajdują się tuż obok budynku dworca. W okresie letnim wychodząc z pociągu można od razu wsiąść do bezpłatnego autobusu i następnie udać się tramwajem wodnym na Hel lub do Jastarni.
Obecnie dworzec ten jest zmorą podróżnych, którzy podróżują od strony Warszawy. Wielki remont, jaki ma miejsce na dworcu utrudnia komunikację, a wymiana torów dojazdowych do Gdyni Głównej powoduje wydłużenie się podróży nawet do 6 godzin.